Ön mali kontrol kavram olarak 5018 sayılı Kanunla getirilmiştir. Kanunun “Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu” şeklindeki isminden de anlaşılacağı üzere Kanun güçlü bir (iç) kontrol sistemine dayanmaktadır.
Bu bağlamda iç kontrol kavramı Kanunda özel olarak düzenlenmiş ve iç kontrolün icrasında kamu idarelerine bir takım görev, yetki ve sorumluklar getirilmiştir. İç kontrol ve iç kontrolün bir parçası olan ön mali kontrole ilişkin ayrıntılı düzenlemeler ise İç Kontrol ve Ön Malî Kontrole İlişkin Usul ve Esaslar’da yapılmıştır.
Bu makalemizde iç kontrolün bir parçası olan ön mali kontrolün ne olduğu, nasıl icra edilmesi gerektiği ve uygulamada iç kontrolünde icra edilişinde yaşanan sorunlar ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde değerlendirilecektir.
…
Sonuç
Ön mali kontrol; yapılan bir harcamanın bütçe ve mevzuata uygunluk yönünden ödeme öncesinde kontrol edilmesidir.
Ön mali kontrol esas itibariyle harcama birimleri tarafından yapılmakla birlikte istisnai olarak mali hizmetler birimi tarafından da yapılmaktadır.
5018 sayılı Kanun güçlü bir iç kontrol sistemine dayandığından söz konusu kanuna istinaden yayımlanan İç Kontrol ve Ön Malî Kontrole İlişkin Usul ve Esaslarda harcama birimleri bünyesindeki ön mali kontrolün herhangi bir kişi tarafından değil, harcama yetkilisine hiyerarşik olarak en yakın kamu görevlisi tarafından yapılması öngörülmüştür.
Harcama birimleri bünyesindeki ön mali kontrol görevi harcama yetkilisine hiyerarşik olarak en yakın olup harcama yetkilisi tarafından ödeme emri belgesini düzenlemekle görevlendirilen kişinin ödeme emri belgesi ile ekindeki belgelerin bütçe ve mevzuata uygunluk yönünden kontrol etmesi ve harcamayı bütçe ve mevzuata uygun görmesi halinde ödeme emri belgesinin “Düzenleyen” kısmını “Kontrol edilmiş ve uygun görülmüştür” yazısını da yazarak imzalaması suretiyle icra edilir.
Söz konusu görevi icra eden kişi harcamanın bütçe ve mevzuata uygunluğu yönünden harcama yetkilisi ve muhasebe yetkilisiyle (muhasebe yetkilisinin görev alanına giren konularda yani maddi hata, belgelerin ve yetkili imzaların tam olması hususların) birlikte sorumludur.
Bu nedenle, gerek harcama yetkilisinin ön mali kontrolü yapmakla görevli gerçekleştirme görevlisini görevlendirme ve söz konusu görevlinin ödeme emri belgesi üzerinde doğru şekilde imza atıp atmadığını kontrol etme konusunda yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerine dikkat etmesi gerekse söz konusu gerçekleştirme görevlisinin yaptığı işlemlerin farkında olması hem harcamaların mevzuata uygun şekilde yapılmasını hem de görevlilerin yetki ve sorumluluğunun mevzuata ve hakkaniyete uygun şekilde belirlenmesine imkan sağlayacaktır.
Yazının tamamı için iletişime geçebilirsiniz…
0 yorum